Kompetencje
dziecka rozpoczynającego naukę w szkole podstawowej w świetle reformy
Kończąc
edukację przedszkolną, dziecko musi operować takimi umiejętnościami, którymi
będzie mogło wykazać się w I klasie.
Wychowanie przedszkolne to podstawa pierwszego etapu edukacji szkolnej,
albowiem treści i cele kształcenia realizowane w szkole – edukacji
wczesnoszkolnej są następstwem tego, czego dziecko nauczyło się w przedszkolu.
Szczegółowe kompetencje w zakresie poszczególnych sfer:
sprawność ruchowa i manualna
Do spełnienia obowiązku szkolnego -
dziecku , które podejmuje naukę w szkole w warunkach sali lekcyjnej potrzebna
jest siła i wytrwałość. Siedzenie przez dłuższy czas przy stoliku, noszenie
plecaka, pokonywanie szkolnych korytarzy, schodów, ogarnięcie nawet tak
wielkiej przestrzeni jakim jest hol szkolny może okazać się dużym problemem. Wiemy
, że dziecko początkowo może obawiać się ogromnej zmiany, ale nauczyciel w
szkole jest przewodnikiem i zapoznaje dziecko z niemalże każdym pomieszczeniem
i tak wielką przestrzenią, jaką jest szkoła. Ale dobrze wiemy, że pierwszym
przewodnikiem dziecka może być, a nawet powinien być – rodzic. Korzystajmy więc
z dobrodziejstw – tzw. „Otwartych drzwi”, które organizowane są w naszej
szkole, aby móc dziecku pokazać nowe miejsce, zapoznać je i oprowadzić po nim. Podkreślę tu również
Waszą rolę kochani rodzice. Od tego w jaki sposób Wy czujecie się w szkole
zależy samopoczucie Waszego dziecka. Nie ma
przesady w twierdzeniu, że przekazujecie dziecku bądź nie pozytywną
energię. To jak do tego podejdziemy i jak ich do tego przygotujemy zależy od
Was Rodzice.
Sprawność manualna jest kształtowana
w dużym stopniu w warunkach
przedszkolnych a w szkole, dziecko szlifuje i rozwija pozyskane umiejętności, w
szczególności techniki trzymania i korzystania z przyborów szkolnych. Mam tu na myśli umiejętność korzystania z przyborów szkolnych jak ołówek, długopis, nożyczki.
A tu moje spostrzeżenie- kochani rodzice zwracajcie uwagę , jak dziecko
zaczyna trzymać w dłoni łyżeczkę,
widelec – pierwsze narzędzie, którego dobry chwyt warunkuje późniejsze sukcesy w prawidłowym trzymaniu
przyborów szkolnych. Jeśli dziecko źle trzyma kredkę czy ołówek, są specjalne
pomoce jak nasadka na ołówek, które pomagają utrwalić u dziecka prawidłowe
chwyt, ale do tematu – jak prawidłowo trzymać przybory szkolne odniosę się w oddzielnym artykule – obiecuję.
Najważniejsze w rozwoju manualnym jest to, aby ten chwyt był prawidłowy , bo to
w nauce szkolnej nie tylko skraca czas pracy , ale usprawnia również technikę
pisania oraz powoduje, że ręka podczas pisania tak szybko się nie męczy.
możliwości intelektualne
Rozwój myślenia ważny jest z pozycji
rozumowania – precyzji tego rozumowania szczególnie w kategoriach
klasyfikowania. Co to oznacza? Klasyfikowanie jest potrzebne dzieciom do
tworzenia pojęć w obrębie wszystkich kategorii
wiedzy o świecie. Im dziecko łatwiej klasyfikuje , czyli podporządkowuje
jakimś określonym kategoriom, tym łatwiej mu zrozumieć rzeczywistość,
podporządkować ją i nazwać – nadać pojęcie . Jest to proces długotrwały a
umiejętność tą należy rozwijać przez cały czas. A oto przykład:
Kładziemy
przed dzieckiem ilustracje przedstawiające obiekty np. rośliny, zwierzęta,
zabawki, ubrania, pojazdy a zadaniem dziecka jest wybrać tylko te ilustracje,
które do siebie pasują w jakiś sposób, w obrębie jednej kategorii np. „wybierz
same pojazdy, albo ubrania. Dziecko segreguje.
Bawić możemy się na wiele sposobów i uczyć klasyfikować w obrębie różnych
kategorii , wielkości, ilości elementów na obrazkach, klockach itd.
ukształtowana mowa
Mówienie jest sprawnością , która
kształtuje się wolniej i z większym trudem niż pozostałe sprawności motoryczne.
Rozwój ten jest uwarunkowany dojrzewaniem różnych części aparatu mowy. Mowa
jest również uwarunkowana wpływem środowiska.
Nie jest umiejętnością wrodzoną, ale taką, którą kształtujemy i przyswajamy od
najbliższego otoczenia dziecka i przede wszystkim matki. Jednakże u wszystkich dzieci rozwój mowy
przebiega według pewnych prawideł. Zdrowe, normalnie słyszące i normalnie
rozwijające się dziecko przyswaja mowę w ciągu pierwszych 6-7 lat. Współczesne
dzieci wstępujące do szkoły prezentują i będą prezentować szeroką rozpiętość w
zakresie dojrzałości mowy, tak jak w zakresie rozwoju motorycznego czy
zębowego. Każde dziecko rozwija się we
własnym dla siebie tempie. Jeśli dziecko zaczęło mówić później dopiero w wieku
2-3 roku życia, to logicznym jest, że rozwój jego mowy nie zostanie w pełni
zakończony w wieku 6-7 lat. Jednakże w obrębie dojrzałości szkolnej dziecko
powinno: umieć wyhamowywać wypowiedzi
spontaniczne i umieć wypowiadać się , wtedy kiedy jest pytane. Dziecko powinno
umieć zwracać się bezpośrednio do rozmówcy, mówić poprawie pod względem
artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym. Mówiąc krótko, powinno umieć regulować oddech
tak, aby mówić płynnie, w odpowiednim tonie dostosowanym do sytuacji. Niezwykle
ważne jest , aby dziecko potrafiło uważnie słuchać, odważnie pytać o
niezrozumiałe dla niego rzeczy i umieć formułować dłuższe wypowiedzi.
gotowość do nauki czytania i
pisania
Dzieci będąc w przedszkolu powinny
nabyć umiejętności kształtujące gotowość do nauki czytania i pisania. Aby
dziecko mogło dobrze czytać (dekodować) i pisać (kodować) musi najpierw nauczyć
się uważnie słuchać opowiadań, baśni, umieć rozmawiać o nich. Powinno umieć
dzielić wyrazy na sylaby oraz wyodrębniać głoski w wyrazach, różnicować dźwięki
w nagłosie , wygłosie i śródgłosie. Bardzo ważna jest również współpraca ręki i oka czyli
koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz umiejętności manualne , o których już
pisałam. Powinno orientować się w
układzie kartki papieru, zeszytu i rozumieć sens poleceń np. zaznacz w lewym
górnym rogu zeszytu oraz umieć organizować pole spostrzeżeniowe, aby rozpoznać
i zapamiętać , to co jest na ilustracjach.
edukacja matematyczna
Dziecko rozpoczynające naukę w szkole
musi umieć liczyć na konkretach i rozróżniać błędne liczenie od poprawnego. Dziecko
powinno umieć wyznaczać wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie np.
liczeniem na palcach lub na innych konkretnych obiektach – służyć temu mogą
klocki, ciasteczka, kasztany, kredki. Wykonując takie proste działania dziecko
potrafi wyznaczyć liczebność zbiorów
(używa określeń „jest po tyle samo”, „jest mniej”, „jest więcej”) i potrafi posługiwać
się liczebnikami porządkowymi. Powinno również orientować się w schemacie
własne go ciała i rozróżniać stronę lewą od prawej. Dziecko powinno określać
kierunki i i ustalać położenie obiektów w stosunku do własnej osoby. Musi
rozumieć sens pomiaru np. długości i powinno wiedzieć o różnych sposobach
pomiaru np. stopa za stopą, krokami. Powinno wiedzieć, że jest stałe następstwo dni
i nocy, pór roku, dni tygodnia i miesięcy a także znać ich nazwy.
znajomość świata roślin i zwierząt
_____________________________________________________________
Na pierwszy rzut oka są to
umiejętności mało istotne, ale to są tylko pozory. W rzeczywistości to właśnie
świat roślin i zwierząt porządkuje ten świat , klasyfikuje, a dziecko dzięki
temu buduje system wiedzy pojęciowej. Dziecko powinno umieć rozpoznawać
zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla danej pory roku. Powinno znać
nazwy roślin i zwierząt żyjących w różnych środowiskach przyrodniczych oraz
powinno wiedzieć co jest potrzebne do
prawidłowego rozwoju niektórych gatunków roślin czy zwierząt. Istotna jest też
orientacja dziecka w zmianach zachodzących w życiu roślin i zwierząt w
kolejnych porach roku, gdyż dzięki temu wiemy jak możemy pomóc przetrwać i
chronić je zimą.
czynności samoobsługowe
______________________________________________________________
W zakresie tej kompetencji dziecko powinno
umieć samodzielne korzystać z toalety,
umieć się umyć i wytrzeć, samodzielnie się przebrać np. w strój sportowy
potrzebny do zajęć wychowania fizycznego, samodzielnie zjeść obiad i właściwie
zachowywać się przy stole podczas posiłków.
Dość istotne jest również samodzielne rozbieranie się i ubieranie a
także dbanie o rzeczy osobiste i nie narażanie ich na zgubienie czy kradzież.
umiejętności
społeczne
______________________________________________________________
Dziecko rozpoczynające naukę w szkole
powinno umieć obdarzać uwagą inne dzieci i osoby dorosłe, aby wiedzieć czego
chcą , czego oczekują i rozumieć ich postępowanie. Powinno przestrzegać reguł
obowiązujących w grupie rówieśniczej, umieć współdziałać w zabawach i
sytuacjach zadaniowych. Powinno umieć grzecznie zwracać się do innych ,
używając odpowiednich zwrotów „proszę, przepraszam, dziękuję, dzień dobry, do
widzenia, smacznego” itd. Dziecko powinno również umieć się przedstawić podając
swoje dane – imię , nazwisko, adres, wymienić swoich najbliższych i wiedzieć ,
czym się zajmują.
bezpieczeństwo
własne i innych
________________________________________________________________________
Trzeba tu również wspomnieć o
umiejętnościach związanych dbałością o siebie i własne bezpieczeństwo.
Rozumiemy tu takie zachowania dziecka, które pozwalają mu bezpiecznie
zachowywać się w sytuacjach zagrożenia np. pożarem. Dziecko powinno wiedzieć,
gdzie można otrzymać pomoc i umieć o nią poprosić. Ponadto ma być świadome
zagrożeń jakie mogą płynąć ze świata ludzi, zwierząt czy roślin oraz starać się
unikać tych niebezpieczeństw. Powinno również umieć bezpiecznie poruszać się po
drogach i wiedzieć jak bezpiecznie przemieszczać się w środkach transportu i
odpowiednio zachowywać się podczas korzystania z nich. Ponadto dziecko
powinno mieć rozeznanie , w jakich
miejscach bezpiecznie może się bawić.
E.Gruszczyk-Kolczyńska, E.Zielińska
„Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczynają naukę w szkole”
Warszawa 2009
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz